از هنرهاي خانم‌هاي ايراني آماده كردن غذاي خوشمزه و باب ميل افراد خانواده است. تنوع غذاهاي ايراني بسيار بالاست و پختن و مهيا كردن هر يك به شيوه‌اي خاص است، بعضي غذاها زود و سريع آماده مي‌شوند و بعضي به زمان پخت طولاني نياز داشته و بايد آرام آرام بپزد و آماده شود تا به اصطلاح حسابي جا بيفتد؛ قورمه سبزي از اين دسته غذاهاست. در آماده كردن برخي غذاها فقط با روغن و سرخ كردن سر و كار داريم؛ در اين گروه ميتوان به كتلت و كوكوها اشاره كرد.
براي تهيه هر غذا نياز به ظروف مناسب داريم. قابلمه، ماهيتابه، ديگ، ظرفي چدني و… در اين ميان يكي از ظروفي كه در ميان خانم‌هاي خانه بويژه آنها كه شاغل هستند طرفداران زيادي دارد و بسياري از غذاها را در آن ميتوان پخت، زودپز است. كارايي زودپز زمانيكه مهمان سرزده داريد بيشتر نمايان مي شود.
زودپز غذا را در زماني كم و تحت تاثير بخار مي‌پزد كه ويتامين‌هاي بيشتري در غذا باقي ميماند و زمان پخت در آن بسيار كمتر از ظرف‌هاي معمولي است. ده‌ها سال ميشود كه ديگ‌هاي زودپز در انواع مختلف موارد استفاده فراواني در آشپزخانه‌ها داشته و دارد. امروزه البته زودپزهاي جديد در اندازه‌ها و رنگ‌هاي مختلف با كارايي‌هاي فراوان‌تر از گذشته به بازار آمده است. ولي نكاتي هست كه هنگام استفاده از زودپز بايد رعايت كنيد تا زودپزتان منفجر نشود!
موقع استفاده از زودپز از سالم بودن سوپاپ بخار بايد مطمئن باشيد. موقعي كه ديگ زودپز را روي شعله گاز مي گذاريد، اگر حرارت بيش از حد باشد صداي سوپاپ بر اثر بخار زيادي كه در ديگ جمع شده بلند ميشود و شما را متوجه مي كند بايد حرارت را كم كنيد.
مواد غذايي را كه دانه‌هاي ريز دارد يا داراي لعاب و كف است (مثل دانه‌هاي جو و گندم) در زودپز نپزيد زيرا ذرات اين مواد همراه با كف، بالا آمده و روزنه خروج بخار را مي‌بندد. اگر اين روزنه كاملا بسته شود ممكن است حتي باعث انفجار ديگ نيز بشود.
نكته ديگر اين كه هميشه مراقب باشيد واشر يا حلقه لاستيكي دور در زودپز سالم باشد. اين واشر باعث ميشود كه بخار در ديگ بماند و خارج نشود. اگر واشر خراب يا پاره باشد يا آن را خوب جا نينداخته باشيد، غذا سر رفته و ممكن است شعله گاز را خاموش كند. پس لازم است بعد از هر پخت غذا و شست‌وشوي ديگ زودپز حتما واشر لاستيكي آن را بازرسي كرده و از سالم بودنش مطمئن شويد. در صورتي كه متوجه شديد واشر ايرادي دارد حتما آن را عوض كنيد و تا پيش از اين كار از زودپز استفاده نكنيد.
بعضي ديگ‌هاي زودپز قفل ايمني دارند؛ اين قفل باعث ميشود تا زماني كه بخار داخل ظرف است در آن باز نشود. براي باز شدن در اين ديگ‌ها بعد از اين‌كه غذا پخت، شعله را خاموش كرده و سوپاپ اطمينان را آزاد كنيد تا بخار جمع شده در داخل ديگ خارج شود؛ آن وقت مي‌توانيد در ديگ زودپز را باز كنيد.
اگر زودپز نداريد و قصد خريد زودپز را داريد، حتما موقع خريد به علامت استاندارد روي آن دقت كنيد. همچنين طرز استفاده آن را بياموزيد و در خانه هم بروشور راهنماي پخت را با دقت مطالعه كرده و سپس از ديگ زودپز استفاده كنيد.
شما كدام نوع زودپز را مي‌پسنديد؟
بيشتر زودپزها از جنس استيل ساخته شده كه اين آلياژ در مقابل شست‌وشو و ضربه مقاوم است، اما زودپزها داراي شكل‌ها و رنگ‌هاي متفاوت و گوناگوني هستند. بعضي از اين ديگ‌ها دسته بلندي دارند و برخي دسته‌هايي شبيه قابلمه‌هاي استيل. انتخاب يكي از اين مدل‌ها بيشتر به سليقه افراد برميگردد اما اغلب خانم‌ها ديگ‌هاي دسته بلند را ترجيح مي‌دهند زيرا انتقال اين‌گونه ظروف با دسته بلند راحت‌تر است. همچنين دسته‌هاي كوتاه ممكن است داغ شود و موقع بلند كردن ظرف دستتان بسوزد، اما چه ديگ شما داراي دسته بلند باشد و چه كوتاه، يادتان نرود هر از چندگاهي از سفت بودن پيچ‌هاي دسته زودپز مطمئن شويد. زودپزهاي برقي هم آمدند
بتازگي ديگ‌هاي زودپز برقي هم به بازار آمده كه هم زودپز است و هم بخارپز. معمولا سطح داخلي اين ديگ‌ها با تفلون پوشيده ميشود. كار با اين ديگ‌ها هم مانند زودپزهاي معمولي است، اما به دليل حس گرمايي كه دارند، غذا در آنها نمي‌سوزد و پيش از چنين اتفاقي، برق ديگ قطع ميشود. البته لازم است به ميزان مصرف‌تان از زودپز و مصرف برق آن هم دقت كنيد.
لينك هاي مرتبط: